The Factory hân hạnh giới thiệu ‘Nhặt Lá Rừng Xưa’, triển lãm cá nhân của nghệ sĩ Võ Trân Châu, một trong những nữ nghệ sĩ trẻ của nghệ thuật đương đại Việt Nam. Đây là triển lãm cá nhân lớn nhất của Châu cho tới thời điểm hiện tại, giới thiệu các tác phẩm của cô trong hành trình tìm đến di sản, nhìn nhận lại lịch sử cũng như kí ức.
Vải vóc là vật chất xuyên suốt thực hành nghệ thuật của Võ Trân Châu trong nhiều năm, cũng là chất liệu chính trong triển lãm lần này. Trong hơn hai năm qua, Châu đi thu lượm quần áo cũ từ những công-te-nơ vô chủ xuất hiện đầy bí ẩn tại các cầu cảng ở Sài Gòn, cụ thể như cảng Cát Lái. Choáng ngợp trước sự ngồn ngộn của chúng, Châu mường tượng về vòng tròn luẩn quẩn của ngành công nghiệp gây ô nhiễm thứ hai trên thế giới này: sản xuất (ở các nước đang phát triển) – tiêu thụ (ở các nước phát triển) – thải (quay về các nước thứ ba). Đồng thời, nghệ sĩ cũng đặt câu hỏi về nhu cầu phát triển bằng mọi giá của loài người và những hệ quả của chúng: “Mọi thứ biến đổi quá nhanh theo mãnh lực của đồng tiền. Liệu như thế thì còn có thể nhìn thấy linh hồn đô thị? Và các thành phố sẽ đều giống như nhau?!”
Trong các tác phẩm của mình, Võ Trân Châu tái sử dụng chính những mảnh quần áo cũ mà cô thu mua được, biến chúng thành những bức tranh ghép (mosaic) mang hình ảnh các công trình kiến trúc, những dấu ấn xã hội đã từng hiện diện: nhà máy dệt Nam Định, Thương xá Tax, nhà thờ Trà cổ, trường vẽ Gia Định,… Nghệ sĩ chọn các bức ảnh chụp những nơi này khi chúng còn tồn tại nguyên vẹn, phóng ảnh lên tới khi người xem không nhìn rõ hình hài mà chỉ còn thấy những điểm ảnh. Từ kết quả này, Châu ‘tái dựng lại’ bức ảnh sử dụng vải vóc thu thập được, cắt chúng thành những mảnh nhỏ, sắp xếp chúng theo mã màu sau đó chắp ghép thủ công những mảnh ghép này thành bức tranh hoàn thiện. Tương tự như cách vải vóc được hình thành, kí ức cá nhân và tập thể hiện ra qua quá trình thêu dệt, lồng ghép của người nghệ sĩ. Chuỗi tác phẩm này của Võ Trân Châu là hành trình nhặt nhạnh lại những gì đã mất, dệt lại kí ức một cách chậm rãi – đối nghịch lại với tốc độ biến mất nhanh chóng của các công trình kiến trúc cũ nhường chỗ cho sự phát triển đô thị chóng mặt ngày nay.
*Hình ảnh: Võ Trân Châu, ‘Nhặt lá rừng xưa’, 2018-2019. Bản quyền hình ảnh thuộc về nghệ sĩ và Galerie Quynh.
