Hà Nội

Gang of Five được khởi xướng tại Hà Nội bởi năm họa sĩ thuộc thế hệ trẻ đầu những năm 1990, bao gồm Hồng Việt Dũng, Hà Trí Hiếu, Đặng Xuân Hoà, Trần Lương, và Phạm Quang Vinh. Họ được nhìn nhận là những nghệ sĩ sáng giá nhất trong thế hệ của mình, và là nhóm nghệ sĩ Hậu Đổi mới đầu tiên được công chúng quốc tế quan tâm. Được biết đến với những tác phẩm táo bạo về mặt ý niệm, khắc hoạ xúc cảm cá nhân cũng như khám phá các thể thức biểu hiện khác nhau trong nghệ thuật (thông qua chủ đề, gam màu, chất liệu), Gang of Five hoàn toàn tách biệt khỏi ngôn ngữ Hiện thực Xã hội chủ nghĩa đã phổ biến trong nghệ thuật Việt Nam cho tới giữa những năm 1980.

Khởi điểm từ một tập thể bao gồm các sinh viên mới tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật và Đại học Mỹ thuật Công nghiệp đầu những năm 1980, năm thành viên của Gang of Five là những cá nhân tích cực nhất trên con đường phát triển nghệ thuật của mình. Họ vẽ miệt mài không ngừng nghỉ mỗi khi đi làm về; thường tổ chức những buổi tụ họp tại gia để bàn luận về nghệ thuật, bình phẩm sáng tác của nhau, hay trò chuyện động viên để cùng duy trì tinh thần và niềm đam mê với hội hoạ. Nhóm năm hoạ sĩ trẻ này lần đầu tiên hiện diện cùng nhau tại triển lãm vinh danh Vincent Van Gogh (Gallery số 7 Hàng Khay, Hà Nội, 1990). Không lâu sau đó, cộng đồng nghệ thuật đặt cho nhóm biệt danh Gang of Five đầy tính ‘táo bạo’*. Từ năm 1993, sau triển lãm chung diễn ra tại phòng trưng bày của Hội Mỹ thuật (16 Ngô Quyền), Gang of Five trở thành tên gọi chính thức. Sau này, mỗi thành viên trong nhóm theo đuổi một con đường khác nhau – Trần Lương nổi lên như một nghệ sĩ đương đại và giám tuyển xuất sắc; Phạm Quang Vinh dấn thân sâu hơn vào sự nghiệp xuất bản; Hồng Việt Dũng, Hà Trí Hiếu và Đặng Xuân Hoà khẳng định mình trong những lĩnh vực nghệ thuật riêng biệt, cả trong và ngoài nước. Họ vẫn là những người bạn và người đồng nghiệp thân thiết, và mới gần đây đã tái hợp vào năm 2015.

*Ban đầu, Nguyễn Quân – nghệ sĩ đàn anh, người hướng dẫn của nhóm – gọi nhóm là ‘bè lũ năm tên’; sau đó Dương Tường dịch ra tiếng Anh là ‘Gang of Five’ – cái tên được truyền cảm hứng bởi nhóm Gang of Four trong lịch sử Trung Quốc, tuy không có liên quan mật thiết gì