“Có đất, đất đang xơ xác
Có nước, nước ùn đục ngầu
Đó vẫn là cảnh thiên địa sơ khai”
(trích từ “Đẻ Đất Đẻ Nước”)
Dự án ‘Trong từng Hơi thở – Không gì Đứng yên’ của Tuấn Mami lấy cảm hứng từ sử thi ‘Đẻ Đất Đẻ Nước’ của người Mường* cổ. Mang đậm tinh thần “vạn vật hữu linh”, sử thi này đưa ra lý giải của người Mường về sự hình thành trời đất từ thuở hỗn mang, về những đấu tranh của loài người để có thể chung sống hoà thuận với muôn loài, và đặc biệt là với nhau, trong thế giới ấy. Là kết quả của chuỗi thực địa (bắt đầu từ năm 2014 và vẫn đang tiếp diễn) tại các khu vực khai thác đá ở Hà Nam – quê hương của nghệ sĩ, bộ tác phẩm đa phương tiện này nghiên cứu và tư liệu hoá những thay đổi tàn bạo trong cảnh quan tự nhiên, hệ sinh thái và cấu trúc văn hoá; cũng như những khủng hoảng môi trường mà quá trình khai thác thiên nhiên một cách chóng mặt và thiếu bền vững đã để lại cho người dân nơi đây.
Những suy đồi đi kèm với công cuộc công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Những ưu tiên ngạo mạn và ham muốn tham lam của con người. Những lụy tàn đầy tính bạo lực của tự nhiên. Những sụp đổ về cấu trúc của một hệ thống đang trên đà hướng tới cái lý tưởng… Những vec-tơ khái niệm này đan xen chồng chéo khắp môi trường hầu như không-loài-người trong ‘Trong từng Hơi thở – Không gì Đứng yên’. Tất cả mọi thứ – từ tầm vóc mênh mông của không gian trưng bày; vị trí lác đác của các nghệ phẩm; tới tông màu lạnh lùng và không khí tách rời của các hình ảnh – đều hướng tới việc khắc hoạ một tương lai hậu-thảm hoạ.
Nơi đây
Mong manh… chút vết tích còn lại của loài người
lẩn khuất giữa những hồ, những núi, những quang cảnh tàn lụi
Thiên đường đang tái tạo, hay tàn phá dần mênh mông?
Mẹ Thiên nhiên cận kề cái Chết, hay đã đến lúc hồi sinh?
Linh cảm nặng nề – về một thiên tai đang chờ chực ập tới – tăng dần âm độ của nó thông qua quá trình vật lý hoá song song của những phẩm chất đối nghịch nhau: cái tĩnh lặng đối diện với cái chuyển động; cái gần gụi đối diện với cái xa lạ; cái câm lặng đối diện với cái nhiễu tạp. Như thể, một phản-địa đàng đang phủ bóng đen của nó lên khắp cái thế giới lơ lửng giữa bóng đêm và bình minh; giữa kết thúc và tái sinh; giữa quá khứ và tương lai. Bằng cách hé lộ một cảnh quan chứa đựng cả mâu thuẫn lẫn hy vọng; một hiện thực ít-được-nói, ít-được-nghe về con người và mảnh đất quê anh, Tuấn Mami đòi hỏi chúng ta phải đối diện với sự thật khó chối bỏ: con người – dù có chiêm nghiệm, tự vấn và kháng cự đến đâu – một lần nữa, sẽ lại mắc kẹt trong những huỷ diệt và sáng tạo của chính mình.
*Người Mường là một dân tộc thiểu số (với dân số lớn thứ ba trong số 53 nhóm dân tộc thiểu số của Việt Nam) sinh sống tại khu vực miền núi phía Bắc của đất nước.
Một số lưu ý dành cho người xem:
-Để trải nghiệm triển lãm tốt nhất, bạn vui lòng sử dụng đường vào từ phía Cafe của The Factory nhé.
-Trình chiếu video trong không gian trưng bày đầu tiên của triển lãm sẽ được bật trong các khung thời gian sau:
- 11h30 – 13h30
- 14h30 – 16h30
- 17h30 – 18h30
